Workshops

Het is altijd een bijzonder gebeuren, als nieuwsgierige mensen samenkomen voor een workshop – niet over verbeelding maar om je eigen verbeelding uit te dagen. Want dat is meteen het kader van de workshop, de inzichten die Denktank Oikos kreeg door samen te werken met de Indiase schrijver Amitav Ghosh. Volgens hem is de ecologische crisis in de eerste plaats een crisis van de verbeelding. We kunnen in het moderne Westen ons heel moeilijk voorstellen hoe erg alles uit de hand kan lopen, maar evenzeer zijn we veel te weinig in staat om ons een veel betere samenleving in te beelden. En wat we niet kunnen verbeelden, daar kunnen we ook geen werk van maken. Dat laatste inzicht spoort naadloos met wat de wetenschap over complexe systemen ons leert: de grootste heefboom tot verandering zijn niet bijvoorbeeld belastingen, subsidies of meer informatie, maar inzetten op andere waarden en paradigma, een andere kijk op de werkelijkheid. 

En daarmee gaan de deelnemers aan de slag onder de deskundige leiding van onze medewerkers. Aan de hand van drie oefeningen wordt de spier van de verbeeldingskracht opgewarmd en ferm aan het werk gezet. Als opwarming en met een link naar de actualiteit krijgen de deelnemers, na een kort rustmoment om te landen op de plek waar ze waren, de vraag om zich in de huid van de nieuwe minister-president te verplaatsen. Dat levert meteen een rijke waaier aan beleidsvoorstellen op, waarmee je zo een toekomstgericht regeerakkoord zou kunnen maken. 

Daarna volgt een oefening in morele verbeelding, aan de hand van een korte animatiefilm. Wat betekent het dat je op een trein zit vol ongelijkheid die door een ecologisch ontwricht landschap rijdt, maar die trein maar blijft verder denderen? Tot hij blijkbaar toch een keer tot stilstand komt, stap je dan uit? Maar waarnaartoe? En als de trein dan terug vertrekt, maar die blijkbaar afstevent op een ravijn, wat staat er je dan te doen? Een prima oefening die je niet gewoon uit je comfortzone haalt maar je stimuleert veel dieper te gaan. Nadat elke deelnemer van de workshop neerschrijft wat het vervolg van de treinreis zou kunnen zijn, volgt een geanimeerde dialoog met telkens vijf mensen aan een tafel. Die presenteren even later hun ‘common ground’ aan de groep. 

Tot slot verbinden we de verbeelding met systeemdenken, en maken we werk van wat we omschrijven als ‘strategisch design’. Hoe kan je verbeeldingsvoorstellen met elkaar verbinden, zodat ze elkaar versterken en versnellen? Want daar komt het finaal op aan, in het licht van de snelle transitie die we moeten realiseren. En dat levert opnieuw niet alleen inspirerende tafelgesprekken op en krachtige presentaties, maar vooral een tool die elke deelnemer mee naar huis neemt om verder mee aan de slag te gaan. 

Foto’s van de workshop op 9 oktober via The Good Wave en op 22 november voor De Transformisten op hun jaarlijks forum.

Interesse om deze workshop te volgen met je organisatie? Stuur een mail naar info@oikos.be voor meer info.