Hoe het publiek debat verschuift naar de mensen zelf in digitale tijden – Hanan Challouki

Hanan Challouki (25), is de mede-oprichter van het online platform Mvslim.com. We gingen met Hanan in gesprek over het publiek debat en sociale media in digitale tijden. 

‘Waar vroeger de macht enkel nog lag bij grote mediahuizen, zoals mediacoöperaties, is dit nu aan het verschuiven naar mensen die zelf het woord nemen.’ 

1. Sociale media heeft de voorbije jaren het publieke debat razendsnel veranderd. Dit is duidelijk zichtbaar bij Mvslim. Zo bereiken jullie nu enkele miljoenen mensen per week. Vind jij dat sociale mediakanalen, zoals het online platform Mvslim, bijdragen aan een sterkere stem voor het publieke debat? 

Eerst en vooral moet ik natuurlijk wel zeggen dat sociale media het publieke debat ongetwijfeld hebben beïnvloed en ik zie dat zeker op een positieve manier. Er zijn ook negatieve gevolgen, denk maar aan de typische trollenvissers, die op alles en iedereen reageren vanuit duizenden accounts maar eigenlijk maar één persoon zijn. Maar je ziet nu inderdaad ook de nieuwe stemmen die naar boven komen, die anders het gevoel niet hadden dat ze een platform konden krijgen. Want waar heel veel mensen in de media vandaag niet aan denken of vergeten, is het feit dat de officiële mediakanalen heel vaak niet toegankelijk zijn voor iedereen. Niet iedereen gaat de stap zetten naar een De Morgen of De Standaard om een column te schrijven, maar mensen kunnen wel veel sneller op hun eigen Facebookprofiel of hun eigen Twitteraccount hun mening weergeven. Zo kunnen ze op die manier ook nog veel sneller hun eigen mening de wereld in te sturen. Dus ik zie dit zeker als een manier waarop de democratie sterker is geworden en waarbij verschillende stemmen toch echt wel een plaats kunnen krijgen, ook als ze het gevoel hebben dat ze niet binnen de traditionele formats van media passen. 

Bij Mvslim hebben wij natuurlijk ook hetzelfde gemerkt. De reden waarom wij Mvslim zijn begonnen is namelijk omdat we nergens anders zagen wat we zelf de wereld wilden insturen. Dus hebben we het gewoon zelf opgericht. 

a. Heb je deze wijziging, waarbij de kracht van sociale media toenam in het publieke debat, kunnen voelen toen je Mvslim oprichtte? Of was je hiervan al sterk bewust voor je op het idee kwam om deze online gemeenschap op te richten? 

Wij proberen bij Mvslim zo toegankelijk mogelijk te zijn naar iedereen toe. We proberen vooral een diversiteit aan stemmen aan bod te laten komen. We merken dat in de mainstream media heel vaak dezelfde mensen aan bod komen. Waardoor je zeer snel een polariserend debat zal krijgen waarin persoon ‘y’ het voortdurend zal opnemen tegen persoon ‘x’, zodat je constant twee kampen gaat creëren. Terwijl wij bij Mvslim net gefocust zijn op ‘hoe brengen we die diversiteit aan het woord, hoe laten wij zoveel mogelijk verschillende mensen, verschillende perspectieven en verhalen vertellen’. Het is dus niet belangrijk om voortdurend een andere stem naar voor te brengen maar net wel om vele verschillende stemmen naar voor te brengen. Op deze manier kan er een stem gegeven worden aan iedereen die moet/wil gehoord worden. 

b. Jullie team bestaat momenteel uit meer dan 500 vrijwilligers. Dit is een grote groep, verspreid over verschillende landen. Hoe onderhoud je contact met al deze vrijwilligers? Gebeurt dit online? 

Wij hebben sinds kort een editor-in-chief aangenomen, dat is een persoon die voltijds bezig is met de coördinatie van de content op Mvslim. Zij organiseert het team dat hier bestaat uit verschillende editors die elk werken rond verschillende categorieën. Daarnaast zijn er heel veel mensen die bijdragen aan een specifieke categorie. Er zijn mensen die zich toespitsen op fashion, mensen die eerder gaan schrijven over politieke en internationale zaken, …. Voorlopig wordt het dus wel nog allemaal gecoördineerd vanuit België. 

2. Mvslim probeert zoveel mogelijk jeugd en jongeren te bereiken, namelijk de millenials. Heb je het gevoel dat het werken met een online platform ervoor zorgt dat je deze groep beter kan bereiken? Welk digitaal kanaal is volgens jou het beste om deze doelgroep aan te spreken? 

Ons ecosysteem is tegenwoordig vooral gericht op Facebook, omdat je daar nog steeds de meeste mensen bereikt. We maken dus ook content die specifiek gericht is op sociale media. Wij maken Instagram story’s, we maken video’s die we enkel op Facebook plaatsen en die niet op de website terechtkomen. Dus bepaalde content heeft een specifieke plaats enkel op sociale media, omdat het ook net daar is dat heel veel mensen actief zijn. Heel veel mensen hebben Facebook dus op zich is het ook logisch dat we heel sterk onze focus hierop leggen. 

3. Deze digitale verbondenheid biedt enorm veel voordelen. Maar als je wekelijks zoveel mensen bereikt kan het ook gebeuren dat je op enkele keerzijdes van deze digitale kracht botst. Wat is volgens jou het grootste voordeel van deze digitale verbondenheid en wat is volgens jou een mogelijke valkuil waar je als digitale gemeenschap rekening mee moet houden? 

Ja, je hebt altijd bepaalde mensen die je debat of discussie willen gaan verstoren, en dan heb ik het over mensen die met enkel met haatcomments aan het reageren zijn. Ik kan perfect leven met mensen die reageren op de Facebookpagina met ‘Ja, ik begrijp dat toch niet zo goed die moslimcultuur want ik ben daar ook niet echt in geïnteresseerd en ik vind het er allemaal heel gevaarlijk uitzien’. De community reageert daar zelf op en zo ontstaan er boeiende discussies. Je hebt hier dan veel verschillende stemmen die op onze Facebookpagina naar voor komen. Waar ik wel een probleem mee heb, is met mensen die reageren met heel graphic language, die rare afbeeldingen gaan plaatsen, anderen uitschelden, … Bij zulke reacties trekken wij de grens. Dat zijn dan wel accounts die wij blokkeren van onze pagina. Maar voor de rest moedigen wij dat zeker aan, dat mensen die totaal geen idee hebben van wat Mvslim inhoudt mee in debat gaan. Dat er dan voor hen een nieuwe wereld opengaat, dat vinden wij fantastisch. 

We hebben ook al zoveel positieve commentaar gekregen, onze mailbox zit letterlijk vol. Elke dag komen er berichten binnen van mensen die zeggen ‘Ik ben zelf geen moslim, ik had er eigenlijk geen idee van dat er zoveel diversiteit was binnen jullie community. Dat vind ik dan echt fijn om te lezen. 

4. Een van de doelen van Mvslim is ‘sharing stories and keeping an open mind’. Hoe zorgen jullie hier dat iedereen zich aangesproken voelt om zijn of haar verhaal te delen op dit online platform? Hoe spreken jullie zoveel mogelijk mensen aan en brengen jullie verschillende mensen samen? 

Het belangrijke is dat wij geen strikte religieuze content gaan plaatsen. Sommige mensen lezen Mvslim en die denken daarbij dan direct aan een religieuze levensstijl of bepaalde ideologische lijnen daarin gaan terugvinden. Dat is iets wat wij heel hard vermijden. Je gaat niet direct een Koranische tekst terugvinden op de website of een artikel die zegt ‘dit mag of dit mag niet in de Islam’. Dat zijn zaken die wij vooral proberen te vermijden omdat wij ook geen religieuze website zijn. Wij richten ons vooral op het identiteitsaspect. 

5. Wat komt volgens jou nog veel te weinig aan bod in het publieke debat? 

Ik mis gewoon vaak de nuance. Het zijn meestal de meest extreme stemmen die het woord krijgen, wat ik op zich wel begrijp want een krant moet nog steeds verkopen, en een televisieprogramma moet nog steeds bekeken worden. En het is nu zo dat extreme stemmen beter werken. Maar ik ben er 100% zeker van dat een zeer groot deel van onze samenleving, of dat nu groepen zijn met een andere culturele achtergrond of niet, zich niet vertegenwoordigd voelen in deze debatten. Het debat lijkt heel vaak enkel uit zwart/wit te bestaan en een heel groot, grijs gedeelte ontbreekt. Er ontbreken sterk genuanceerde en onderbouwde opiniestukken en/of verhalen. 

6. Wat vind jij van de volgende stelling: Het groeiend aantal digitale communicatiekanalen draagt bij aan een democratischere samenleving. 

Ik kan me hier volledig in vinden, omdat de macht ook gewoon verschuift. Waar vroeger de macht enkel nog lag bij grote mediahuizen, is dit nu aan het verschuiven naar mensen die zelf het woord nemen. En ik weet dat er heel veel debat is in de zin van ‘ja, maar Facebook is toch ook een heel groot commercieel apparaat en toont je ook enkel de zaken die je wilt zien’. Ondanks dit kan je hier niet ontkennen dat mensen nu vaker de mogelijkheid hebben om zelf het woord te nemen en zelf een positie in te nemen in het publieke debat. Terwijl dit vroeger minder was. Als je vroeger niet tot bij een mediahuis geraakte, ja dan had je nu eenmaal pech. Je kon wel een blog opstarten maar de kans dat deze blog bezocht werd was toen veel kleiner. Terwijl het publieke debat nu veel breder getrokken is. Voor mij zijn digitale communicatiekanalen zeker een bijdrage aan de democratie. 

7. Welk verhaal van op Mvslim heeft jou het meeste geïnspireerd? En zou je de lezers zeker aanraden? 

Ja, er is nu recent een interview gedeeld met een moslima die de hele wereld aan het rondreizen is. Hierin vertelt ze over de zaken die ze tegenkomt tijdens het reizen en over de zaken waar ze ook wel op botst. Ik vind dit wel een fijn interview omdat ik mezelf er ook echt wel in herken. 

Je kan het artikel hier terugvinden. 

Hanan neemt deel aan het panelgesprek ‘Publiek debat en media in digitale tijden’ 8 oktober op Ecopolis#3 – Digital Together. 

Op onze website vind je meer informatie over de debatten en de sprekers op Ecopolis.