Oikos 95
Oikos 95 – Inhoud jongste nummer
EDITO
Het ecologisch kompas
Dirk Holemans
IN MEMORIAM
Groene politieke filosoof Marius de Geus (1954-2020)
Roger Jacobs
FEMINISME
Feminisme in tijden van klimaatstrijd
Anneleen Kenis
Dit artikel wil een bijdrage leveren om gender op de klimaatagenda te zetten. Het argument is niet enkel dat de klimaatverandering verschillende effecten naargelang iemands gender heeft, maar ook dat de hegemonische antwoorden op de klimaatver- andering van een sociaal geconstrueerde ‘masculiene’ visie op de natuur vertrekken, terwijl een feministische analyse ons net kan helpen te begrijpen wat fundamenteel op het spel staat. Dit artikel kijkt daarvoor naar de klimaatstakingen van 2019 door een feministische bril. Het analyseert hoe de acties erin slaagden klimaatverandering te politiseren rond het thema van intergenerationele rechtvaardigheid, maar ook door het naar voren schuiven van een gecontesteerde tactiek.
STEDELIJKHEID
Steden wijzen de weg
Dirk Holemans
In de transitie naar een sociaalecologische samenleving kunnen steden een cruciale rol spelen. Ze zijn de ideale schaal en broedplaats voor nieuwe voorbeelden van een postkapitalistische economie, gebaseerd op lokale kringlopen, samenwerking en innovatieve governance-modellen. Via de commons, de levenseconomie en de sociale kringloopeconomie kunnen ze die transitie vormgeven. Hoe moeten steden zich verenigen om op politiek én economisch vlak echt het verschil te maken? Door het bouwen van stedelijke coalities met een duidelijke politieke agenda gericht op de noodzakelijke sociaalecologische transitie.
REDMOND
Tekening
DEBAT #BLACKLIVESMATTER
Dochter van de dekolonisatie
Nadia Nsayi
Met Dochter van de dekolonisatie (EPO, 2020) schreef Nadia Nsayi een familiegeschiedenis die samenvalt met honderd jaar kolonisatie en dekolonisatie. Een meeslepend verhaal dat het relaas van een familie verweeft met de relaties tussen België en Congo. In Oikos 95 nemen we twee fragmenten uit het boek op: ‘Sorry is niet genoeg’ en ‘Excuses voor koloniaal onrecht’.
De mode is geen bondgenoot
Sarah Vandoorne
Kledingmerken vielen door de mand nadat ze zich via sociale media uitgesproken hadden voor Black Lives Matter. Academici en activisten wijzen steeds vaker op het koloniale verleden waar de mode-industrie op steunt, nog altijd. De oorsprong van deze sector kan getraceerd worden tot de slavenhandel en doorgetrokken tot klimaatongelijkheid. Alle opportunistische Instagramposts ten spijt: de meeste merken zijn geen bondgenoten. Het economisch misbruik waar fast fashion op teert, is volledig gebaseerd op onze koloniale geschiedenis.
#BETERNACORONA
Wie wint het gevecht om de Europen Green Deal?
Jan Mertens
Sinds de Europese Commissie eind 2019 het voorstel voor de Green Deal lanceerde, is die een symbool geworden van het gevecht over de toekomst van de Europese burgers. Zullen we een versnelling inzetten naar een klimaatneutrale circulaire maatschappij? Of zal de Covid 19-crisis ervoor zorgen dat we ons uiteindelijk terug begraven in de oplossingen van het verleden?
LITERAIR
Drie gedichten
Geert Van Istendael
BIODIVERSITEIT
Het nieuwe denkkader van IPBES: hoe de zoektocht naar de waarde van natuur de wetenschappers uit hun hokjes jaagt
Stijn Neuteleers, Glenn Deliège en Sander Jacobs
Al van in de begindagen van het IPBES waren er heel wat stemmen die opriepen om een andere weg te volgen dan die van dat andere bekende milieu-panel, het IPCC. Natuurbeleid lijkt van een heel andere aard te zijn dan klimaatbeleid: er moet rekening gehouden worden met een veelheid van kennis en waarden. Dit vraagt vervolgens om een heel andere wetenschap, één die breder en inclusiever is dan de klassieke wetenschapsbeoefening, één die fundamenteler interdisciplinair is en bovendien echt openstaat voor zogenaamde lokale kennis. Het nieuwe denkkader van het IPBES kan een belangrijke stap zijn in een dergelijke epistemologische omwenteling.
ECONOMIE
Economie in meervoud. Deel V. Commoning: van beheer tot veranderingspraktijk
Jef Peeters
In deel V van de serie ‘Economie in Meervoud’ zetten we een stap verder met een focus op ‘commoning’, een eerder recent begrip voor de commons-praktijk, het handelen van commoners. Om dat te situeren ten opzichte van het oudere commons-onderzoek beginnen we met de door Ostrom beschreven design-principes voor duurzame commons. Commoning dekt immers een breder terrein dan Ostroms benadering van commons. Aan de hand van enkele belangrijke auteurs proberen we dat terrein deels in kaart te brengen.
UITGELEZEN
De Kollebloem – De kracht van voedende landbouw
Myriam Dumortier
Welke analyses na corona?
Guido Deraeck