Oikos 89

Een sociaal-ecologisch contract voor de 21ste eeuw

Dirk Holemans leidt dit jongste Oikos-nummer krachtig in door te stellen dat we een nieuw sociaal- ecologisch contract nodig hebben voor de 21e eeuw. Niet enkel onze representatieve democratie krijgt een nieuw jasje maar ook sociale rechtvaardigheid, het huidig monetair beleid, het fiscaal systeem en de relatie met de natuur komen aan bod. In dit artikel toont Dirk Holemans hoe we de ecologische afgrond waar we vandaag op afstevenen kunnen vermijden door deze om te zetten in een positief verhaal. 

Het ecologisch regeringsbeleid, gewikt en gewogen

Het beleidsteam van Bond Beter Leefmilieu onderzocht in vogelvlucht wat het regeringsbeleid realiseerde rond ruimtelijke ordening, energie, landbouw en voeding, circulair grondstoffengebruik en mobiliteit. Op basis van deze bevindingen tekenden ze samen de richtlijnen uit voor een doordacht ecologisch beleid voor de volgende legislatuur.

‘Oorlog om grondstoffen’: nefast voor huidige en toekomstige generaties

Maatschappelijke uitdagingen worden vandaag niet meer geïsoleerd bekeken. Klimaatverandering, bevolkingsgroei, ontbossing, mensenrechten, armoede, verlies aan biodiversiteit,… al deze ‘megatrends’ benaderen we vandaag vanuit hun samenhang. Bernard Mazijn vertelt in dit artikel hoe bevolkingsgroei, verstedelijking en welvaartstoename vandaag de vraag naar grondstoffen exponentieel onder druk zet.

De nieuwe klimaatgeneratie: twee nieuwe stemmen aan het woord

Wie had dat kunnen denken een half jaar geleden: dat jongeren, zelfs tieners, het klimaat zo op de maatschappelijke en politieke agenda zouden kunnen zetten. Ondertussen kent iedereen Anuna De Wever, lazen we heel wat interviews met haar. Maar zij is natuurlijk niet alleen, ook andere jongeren nemen opmerkelijke initiatieven. Zo interviewden we Bo Van Hoorickx, die als dertienjarige (!) het woord nam op de klimaatbetoging van 2 december in Brussel en Mariyam Safi, een van de initiatiefneemsters van StudentsForClimate, die zich snel schaarden achter #YouthForClimate.

De klimaatstrijd: ook een strijd van jongeren in armoede

Een artikel in De Standaard, in navolging van de grootschalige jongerenstakingen, stelde dat: vooral jongeren uit de middenklasse zouden wakker liggen van het klimaat. Een analyse die een belangrijke nuancering verdient stelt Ikrame Kastit in dit krachtig artikel. Want ook kinderen en jongeren in armoede zijn erg begaan met het klimaat. Alleen leggen zij meteen een verband met andere uitdagingen in hun leven.

Het Vlaams Klimaatfonds: symptoom van een falend klimaatbeleid

‘Met meer dan 85 procent van het Vlaamse klimaatgeld wordt minder dan 15 procent van de broeikasgasreducties gerealiseerd.’ Met deze zin opent Sil Lanckriet dit boeiend artikel waarin hij tot de vaststelling komt dat het falen van het klimaatbeleid als een dominante architectuur ingebakken zit in ons klimaatbeleid.

Wie kan een ticket naar Mars betalen?

‘Mijn ouders hebben de oorlog overleefd, ze hebben de oorlog kunnen ontvluchten, maar zullen mijn kinderen de klimaatverandering overleven wanneer ook België getroffen wordt?’ Mariyam Safi gaat in dit artikel op zoek naar een antwoord op deze vraag. Een vlucht naar Mars zal er waarschijnlijk voor haar kinderen niet inzitten…

Nieuwe paradigma’s in het industrieel klimaatbeleid

In dit artikel zoomt Thomas Wyns in op de transitie naar een klimaatneutrale samenleving vanuit het oogpunt van de Vlaamse grootindustrie. Dit doet hij door in te zoomen op hun specifieke context alsook door in te zomen op mogelijke routes naar klimaatneutraliteit. Niet enkel kijkt hij naar het huidige beleid voor het reduceren van broeikasgasemissies in de industrie ook introduceert hij nieuwe paradigma’s voor een industriële transitie.

De stad van de toekomst

Guido Deraeck gaat in dit artikel dieper in op de stad van de toekomst. Hiervoor verwijst hij naar het boek ‘Stadsleven. Een visie op de metropool van de toekomst’ van de Amerikaanse socioloog Richard Sennett. Moderne steden zijn doorgaans van tevoren door urbanisten, architecten en planologen bedacht en ontworpen als gesloten en afgelijnde gehelen. Buiten die planning krijgt, wat gewone mensen willen invullen, geen kans. Daarom opteert Sennett voor het alternatief van de open stad.

Burgercoöperaties en commons in Catalonië effenen het pad voor een samenwerkingseconomie

Bart Grugeon Plana beschrijft hoe een nieuw economisch paradigma in Catalonië een interessante bron van inspiratie kan zijn voor innovatieve ondernemers in andere regio’s of steden die een gelijkaardige dynamiek op gang willen brengen. Hij heeft het over een opensource commons-based economie, gebaseerd op coöperativisme en op de freesoftware-, freeculture-, opendesign- en commons-beweging.

Verhalen uit het kringloopcentrum

‘De man had een weelderige bos krullend grijs haar en droeg een duur uitziende wollen trui in combinatie met een sjaal in een lus om zijn hals. Op het naar ons toe gedraaide etiket was de naam van een bekende ontwerper zichtbaar. Misschien had het met verstrooidheid te maken. Hoe dan ook, een dergelijke kwaliteit zagen we hier niet vaak passeren. Vreemd genoeg kwam de man solliciteren.’ Zo opent Rino Feys een fijn verhaal met een verrassend einde.