Oikos 88
De circulaire economie versus de economie van het genoeg
Luc Alaerts en Karel Van Acker schreven deze tekst in navolging van het Oikos-evenement ‘Naar een economie van het genoeg’. Circulaire economie is als term niet meer weg te denken uit het huidige discours rond duurzaamheid en transitie. Dit concept wekt bij velen grote verwachtingen, terwijl er af en toe ook kritische stemmen te horen zijn. De vraag is dan in welke mate circulaire economie echt iets kan veranderen aan de onduurzame wijze waarop onze maatschappij ingericht is. In de eerste helft van de tekst staan de schrijvers stil bij het begrip circulaire economie zelf. In de tweede helft van de tekst hanteren de schrijvers een meer praktische insteek, door eerst na te gaan hoe we met de circulaire economie uit de voeten kunnen en welke aspecten we in kaart moeten brengen om zicht te krijgen op de circulaire economie.
We leefden nooit binnen de draagkracht van de aarde, zouden we het kunnen?
Dat we als mensheid meer vragen van de planeet dan ze kan dragen, dat is ondertussen wel duidelijk. Zo opent Myriam Dumortier haar bijdrage in Oikos 88. De Earth Overshoot Day valt elk jaar vroeger. We maken niet alleen onze interesten op, maar ook – en steeds meer – ons kapitaal. We destabiliseren ons klimaat, veroorzaken massa-uitsterving van de biodiversiteit en duwen onze aarde in een onvoorspelbaar Antropoceen. Hoe konden we daartoe komen?
De leentuinen in Willebroek: ecologisch en solidair tuinieren
Evelien Lambrecht bezocht het allereerste leentuintje in Willebroeck, ondertussen bestaan er al tien. Evelien vertelt je meer in dit artikel over haar bezoek, onder deskundige begeleiding van vrijwilliger bij de Leentuinvrienden, Jan Ruet.
De vreugde en de schoonheid van activisme. Hoe Rebecca Solnit inspireert
Hoe komt het dat sommige mensen gedreven zijn om zich voor iets in te zetten en andere niet of veel minder? Goede doelen zijn er in overvloed, en aan informatie over sociale, ecologische, politieke, culturele kwesties waarvoor urgente actie vereist is, ontbreekt het niet. Magda Brijssinck gaat in dit artikel op zoek naar het geheim van actief, enthousiast en vanzelfsprekend engagement? Dit doet ze niet door zelf een antwoord te formuleren maar door de inspirerende schrijfster Rebecca Solnit onder de loep te nemen. Een longroad die u niet mag missen.
Er is geen regen
‘Toen een anonieme Hondurese vluchteling aan de Amerikaans-Mexicaanse grens gevraagd werd naar de reden van zijn vlucht, antwoordde hij ‘No hay lluvia’: ‘Er is geen regen’. In de streek waar hij vandaan kwam, bleven zaden in de grond steken zonder ooit te kiemen. Jaar na jaar bleven de velden dor. Hij vertrok, zoals anderen vóór hem al waren vertrokken en zoals velen na hem dat ook zullen doen’. Rachida Lamrabet schrijft in deze rake tekst over een rechtvaardige transitie, hierbij maakt ze de verbinding tussen identiteit, ongelijkheid en ecologie. Rachida Lamrabet schreef deze tekst naar aanleiding van Ecopolis 2018 ‘Rechtvaardige transitie’.
Mogen kiezen is niet genoeg! Municipalistische experimenten vroeger en nu
Roger Jacobs stelde in de vorige twee Oikos-nummers reeds de ‘sociale ecologie’ van de Amerikaanse groene denker Murray Bookchin (1921—2006) voor. Meer dan een halve eeuw geleden reeds plaatste hij de ecologische problematiek binnen een breder maatschappelijk en historisch kader. Deze kritische dimensie van de sociale ecologie koppelde hij aan een reconstructief luik. Dat mondde uit in zijn politieke filosofie van het ‘libertaire municipalisme’ of — vrij vertaald — het gemeentelijke zelfbestuur. Een einde stellen aan het menselijke parasitisme op de natuur vereist een diepgaande maatschappelijke en politieke decentralisatie op basis van actief burgerschap en politieke participatie. Dit is het derde en laatste deel van de reeks over Bookchin, een van de grondleggers van de politieke ecologie.
UITGELEZEN
Ontgroeien: de verbeelding van een alternatieve wereld, Kallis, G. 2018.
Bespreking Jef Peeters.
Met Degrowth is Giorgis Kallis aan zijn derde boek over dit thema toe. Enkele jaren geleden gaf hij samen met twee collega’s al een boek uit met dezelfde titel, door Oikos vertaald en uitgegeven als Ontgroei, een verzameling essays over begrippen die de contouren schetsen van een nieuwe wereld. Het nieuwe boek is een welgekomen poging van Kallis om zijn denken over de problematiek van economische groei en over degrowth als antwoord daarop meer systematisch uiteen te zetten. Als dusdanig brengt het heel wat bekende gegevens en argumenten samen in een bevattelijk geheel, maar als intellectuele zoektocht biedt het heel wat meer.
Zaken die je raken. Hoe sociaal ondernemers verandering creëren, K. Peters, M. Hillen, W. Verloop
Bespreking Dany Neudt
De laatste jaren is een beweging op gang gekomen die de kracht heeft om de ‘business as usual’ fundamenteel te veranderen: het sociaal ondernemerschap. Deze beweging voor ‘impact first’ opereert vandaag vaak nog in de luwte, maar wint wel degelijk aan kracht en momentum. Over die groeiende beweging schreven Kaat Peeters (Sociale Innovatiefabriek), Willemijn Verloop en Mark Hillen (Social Enterprise NL) een opmerkelijk boek. Ze geven een goed inzicht in het sociaal ondernemerschap en belichten een brede waaier: armoedebestrijding, fair fashion, korte ketenvoedselproductie, , sociale tewerkstelling, … De vele tientallen voorbeelden maken alles zeer concreet en bieden een schat aan inspiratie.
Wil je graag meer lezen? Vraag dan hier jouw gratis proefnummer aan.