Oikos 85
In de jongste Oikos-editie vertelt Hendrik Schoukens over een paradigma waarbij de natuur ook rechten krijgt. Zeer lang hebben de kernpijlers van het juridisch systeem bijgedragen aan de ondergeschiktheid van de natuur, en daarmee ook de dieren, aan de mens. Recent heeft er zich hier een kentering voorgedaan, zo heeft natuur bijvoorbeeld in 2008 rechtspersoonlijkheid gekregen in de grondwet in Equador. Hendrik vertelt meer over de eeuwenoude traditie waarbij dieren en natuur steeds werden gezien als iets ten dienste van de mens. De nieuwe en totaal andere visie op de verhouding mens-natuur is noodzaak maar kent vandaag zeker en vast nog geen eindpunt. In het artikel van Hendrik lees je meer over deze urgente evolutie.
Denise De Bondt vertelt meer over haar ervaring als voogd voor niet-begeleide minderjarige vluchtelingen. Ze gaat dieper in op de achtergrond van minderjarige jongeren die hier terecht komen. Het opgroeien te midden van zoveel gruwel en oorlog laat een sterke stempel na op deze jongeren. Dit maakt het voor een voogd geen eenvoudige taak om te zorgen voor deze fragiele kinderen. Denise toont in dit artikel aan dat de taak van de voogd eerder is ‘zorgen dat er gezorgd wordt’ dan zelf ‘zorgen’. Lees hier waarom er volgens Denise meer en beter moeten geïnvesteerd worden in deze fantastische jongen mensen.
Gaea schoeters schrijft op een literaire manier over de macht van Big Data en het internet in onze samenleving vandaag. Hoe dit heeft geleid tot een extreem discours waarbij degene die het luidst roept gelijk heeft. Ze stelt zich de vraag of het net politieke polarisering is die hiertoe heeft geleid of het internet zelf polariserend werkt. Of is het een wisselwerking van beiden die ervoor heeft gezorgd? Verder komt ook de rol van algoritmes aan bod, in hoeverre is wat we online kunnen terugvinden ‘de waarheid’. Laat je uitdagen door dit literaire stuk om een poging te doen om ‘juister’ naar de wereld te kijken.
Het woord ‘commons’ wordt vandaag vaak in de mond genomen, misschien wel te vaak, omdat het niet altijd duidelijk is wat daar dan precies mee bedoeld wordt. Lieven De Cauter gaat in deze Oikos in op de begripsomschrijving en wat meer achtergrond over de term. Deze bijdrage situeert binnen de huidige discussies over politieke verandering, maar concludeert dat de betekenis van commons er vooral in ligt dat het om praktijken gaat die een nieuw mens-en wereldbeeld belichamen.
Ook Pieter Verdegem focust in deze Oikos-editie op de commons. Dit doet hij via een bespreking van het nieuwe boek van Massimo De Angelis: ‘Omnia Sunt Communia’. De Angelis toont aan in zijn boek hoe commons ‘de’ drijvende kracht kunnen zijn voor een transformatie naar postkapitalisme. Zo draagt het boek bij tot nadenken over een andere samenleving. Lees hier waarom dit boek een must read is voor wie de commonsbeweging wil ondersteunen.
Bas Eickhout legt de nadruk op het ontbreken van ‘de’ motor op de recente COP23 in Bonn waar de weg moest vrijgemaakt worden voor COP24 in het Poolse Katowice. Dat de motor is weggevallen komt door het terugtrekken van de VS uit het klimaatakkoord. Bas vertelt meer over het ontstaan van klimaatakkoord in Parijs en de plaats die is vrijgekomen door het terugtrekken van de VS uit het klimaatakkoord. Bas voert een pleidooi waarom het net de EU is die deze vrijgekomen vacature moet invullen om zo sterk in te zetten op het klimaatakkoord van Parijs.
Tot slot kan je ook het sterke opiniestuk van Jan Mertens lezen over het moeilijke evenwicht tussen duurzaamheid en sociale gelijkheid. Het streven naar een bepaald welvaartsniveau is begrijpelijk en terecht maar de weg die men hiervoor heeft gekozen zorgt voor immense ecologische problemen die vooral de meest kwetsbare treffen. Hij vindt dat het nu tijd is om doortastende maatregelen te nemen in het belang van de volgende generatie. Is de sociale kwestie ‘dat de armen nog niet genoeg vliegen?’ of is de sociale kwestie ‘dat de rijken te veel vliegen?’