Oikos 81
Van betonstop tot start van de toekomst, stelt Dirk Holemans zijn edito. Een mooie visie hebben over wat we in 2040 moeten bereiken volstaat niet. En laat het al zeker geen mistgordijn zijn om zaken uit te stellen. Enkel als we vandaag de koerswijziging in gang zetten, realiseren we de trendbreuk naar een duurzame samenleving op tijd.
Willem Staes schetst de uitdaging waarvoor vakbonden in transitie staan. Hun rol is verre van uitgespeeld, op voorwaarde dat ze hun doelstellingen en acties opnieuw oriënteren om de maatschappelijk en economisch noodzakelijke duurzaamheidstransitie in rechtvaardige banen te leiden.
Dit is zonder meer het belangrijkste artikel uit Oikos 81: de robotrevolutie: risico’s en kansen. In deze stevige bijdrage schetst Johan Malcorps de kansen maar ook bedreigingen verbonden met digitalisering, artificiële intelligentie en the internet of things. Nemen robots onze jobs en inkomens af? Of bieden innovaties juist veel kansen voor economische en sociale ontwikkeling? Met dit artikel ben je mee in de huidige discussie.
Je ziet ze steeds meer ontstaan, de burgerinitiatieven of commons. In hun artikel bespreken Filip De Rynck, Evelien Depauw en Raf Pauly de verhouding tussen deze initiatieven en de overheid op basis van verkennend onderzoek in Gent. Fablabs, repaircafés, coöperaties en collectief wonen, een hele resem heel diverse projecten passeren de revue. Het klassieke beeld van ‘de overheid’ voldoet niet meer, er is sprake van een regulerende en van een faciliterende overheid die elkaar bovendien in de weg kunnen zitten.
Een noodzakelijk hoofdstuk ‘Macht en geld’ uit het boek Vrijheid & Zekerheid van Dirk Holemans. Als we de omslag willen maken naar een sociaalecologische samenleving, zullen we ook ons geldsysteem in handen moeten nemen. De euro is, net als de monocultuur in de landbouw, niet schokbestendig. Enkel een ecosysteem van complementaire munten zorgt voor een veerkrachtige samenleving.
Antwerpen18 is een nieuw initiatief dat denkers samenbrengt om een progressieve agenda voor de stad Antwerpen op te bouwen. Uit het recent verschenen boek Onze stad. Inspiratie voor de stad van morgen publiceren we in deze Oikos alvast drie teksten. Manu Claeys schrijft over Bouwen op bewonersparticipatie, Gerardo Salinas verkent het thema Migratie, kunst en stad terwijl Dirk Lauwers het beleid voor nieuwe mobiliteit ontwikkelt.
In de rubriek Aangeboden: Burn-out, de kost van free Wifi? Marleen Verbruggen buigt zich over het onderzoek dat nagaat op welke wijze draadloze technologie elektrostress veroorzaakt. Verder blijft Dit is mijn hof, het boek van Chris De Stoop, reacties opleveren. Myriam Dumortier stipt aan dat in dit boek heel wat zaken onbelicht blijven, zoals het gegeven dat de bedreigde natuur tussen hamer en aanbeeld zit in Vlaanderen. Eddy Dupae van zijn kant mist in het boek het ethische aspect van heel de havenuitbreiding waarbij waardevolle natuur verdwijnt.
In de rubriek Literair, gedichten van Anke Dingemans, en een tekening van Redmond.
In Uitgelezen: Dit is morgen (Thomas Decreus & Christophe Callewaert), Inside the Green Economy (Thomas Fatheuer, Lili Fuhr & Barbara Unmüssig) en Valkuilen van de progressieve frontvorming (Jos Geysels & Herman Lauwers).