Bristol Pound – onze stad, ons geld

Wat is een goed middel om lokale economieën een boost te geven en tegelijkertijd ook sociaal kwetsbare mensen bij een buurtwerking te betrekken? Complementaire munten, die los staan van het internationale geldsysteem, worden de laatste jaren steeds vaker ingezet voor verschillende economische en sociale doelen. In dit artikel nemen we een kijkje bij een heel efficiënt werkende complementaire munteenheid, de Bristol Pound uit het Verenigd Koninkrijk.

Ontstaan

De Bristol Pound ontstond na de economische crisis van 2008, en werd voor het eerst in gebruik genomen in 2012. Onafhankelijke handelszaken hadden moeite om het hoofd boven water te houden, en zochten naar een manier om beter te kunnen overleven en om elkaar hierin te steunen. De oprichters van de Bristol Pound vroegen aan lokale handelszaken en hun klanten hoe zij de invulling van een lokale munt zagen. Het kostte tijd om mensen te overtuigen dat de alternatieve munt perfect betrouwbaar is, maar meer en meer mensen maken er gebruik van, en de lokale handelaars voelen duidelijk een positief verschil. De Bristol Pound werd gecreëerd omdat de locals de eigenheid en bloeiende lokale economie van Bristol in leven wilden houden en deze een extra boost geven. Ze wilden ook een eerlijkere en groenere economie. Het gebruik van een complementaire munt combineert deze doelen.

Hoe werkt het?

De Bristol Pound is de eerste complementaire munt in het Verenigd Koninkrijk die in een hele stad – en regio – gebruikt kan worden. Het is ook de eerste die elektronische accounts aanbood, waardoor ze heel gemakkelijk te gebruiken is. Deze elektronische accounts worden beheerd door een gereguleerde financiële institutie, de Bristol Credit Union. Het is ook de eerste lokale munt die gebruikt kan worden door de bevolking om een deel van de lokale belastingen te betalen. Leden die een Bristol Pound account hebben kunnen hun council tax (een soort gemeentebelasting op wonen) online betalen in Bristol Pounds. Medewerkers die op de loonlijst van de gemeenteraad staan kunnen ervoor kiezen om hun loon gedeeltelijk in Bristol Pounds te laten uitbetalen. Het loon van de burgemeester wordt zelfs helemaal in Bristol Pounds uitbetaald!

Bristol Pounds kunnen gebruikt worden bij elke deelnemende handelszaak. Je kan betalen met Bristol Pound briefjes, via je Bristol Pound account met je mobiele telefoon of via het internet. Meer en meer mensen in Bristol maken er gebruik van, de lokale munt is er een groot succes.

Bristol Pound CIC, het bedrijf dat de Bristol Pounds produceert, werd opgericht met het oog op specifieke sociale doelen en de gemeenschap controleert de aandelen van het bedrijf. Het bestuur gebeurt gelijkaardig als bij een aandeelhouderscoöperatie, dit wil zeggen dat accounthouders een vinger in de pap te brokken hebben in verband met de ontwikkeling van het bedrijf en in wie in het bestuur zetelt. 

Om een Bristol Pound account te openen word je lid van de Bristol Credit Union. Daarvoor moet je wonen, werken, studeren of vrijwilligerswerk doen in de voormalige provincie Avon, de regio rond Bristol. Verder heb je ook een geldige bankrekening nodig. Maar geen nood, ook als je niet in Bristol woont kan je gewone ponden ruilen voor Bristol Pounds, op deze manier kunnen ook toeristen deelnemen.

Waarom een lokale munt gebruiken?

Er zijn tal van goede redenen om de Bristol Pound te gebruiken wanneer je gaat winkelen in Bristol. Een lokale munt gebruiken is één van de meest effectieve manieren om een lokale economie te steunen. Door de lokale munt te gebruiken steun je Bristol’s bloeiende sector van karaktervolle, lokale en onafhankelijke handelszaken. Op deze manier kan de stad zijn unieke sfeer behouden. Wanneer je als consument in Bristol Pound betaalt, stimuleer je handelszaken om deze opbrengst opnieuw lokaal te investeren – en geef je dus geen steun aan mutinationals. Op deze manier creëert iedereen samen meer welvaart voor de lokale gemeenschap, omdat er geen geld verloren gaat in complexe globale financiële systemen. De Bristol Pound blijft in Bristol en creëert op deze manier een sterkere gemeenschap en een groenere economie. Denk maar aan de Panama papers en banken die investeren in fossiele brandstoffen, met de Bristol Pound kan men geen belastingfraude plegen of oliebedrijven financieren! Complementaire munten zoals de Bristol Pound zouden een antwoord kunnen bieden op verschillende problemen van ons huidige financiële systeem. De Bristol Pound hecht van nature meer waarde aan de gemeenschap en het milieu dan aan winst. Het is een systeem dat niet op winst gebaseerd is, en bestuurd wordt in samenwerking met de Bristol Credit Union. De Bristol Credit Union biedt financiële diensten aan alle mensen in de gemeenschap, onafhankelijk van hun inkomen. Het is dus geld dat gebruikers zelf controleren, en geen geld dat hen beheerst.

Verder is het gebruik van de Bristol Pound volgens de ontwikkelaars ook een ideale manier om charmante lokale winkeltjes te ontdekken en is het een goede ijsbreker voor een gesprek met andere mensen die de lokale munt gebruiken. Je kan je Bristol Pounds op tal van verschillende plekken uitgeven: bij de groenteboer, in cafés, op restaurant, en ook op bepaalde lokale festivals waar je er lokaal voedsel mee kan kopen. De papieren Bristol Pounds zijn heel mooi versierd, met prachtige tekeningen van lokale kunstenaars die de gemeenschap, het milieu en innovatie reflecteren.

De stichters van de Bristol Pound hebben maar één droom: dat het de normaalste zaak van de wereld wordt voor alle inwoners van Bristol om hun lokale inkopen te betalen met Bristol Pound, zo zal de munt zijn maximale nut bereiken.

Kan het nog beter?

De Bristol Pound kan enkel gekocht worden met regulier geld. Mensen die deze munt willen gebruiken moeten dus sowieso over geld, en een geldige bankrekening beschikken. Om het nut van deze lokale munt nog breder te maken zou kunnen nagedacht worden op welke manieren de munt nog ter beschikking kan gesteld worden. Door Bristol Pounds aan te bieden in ruil voor werk en activiteiten die nuttig zijn voor de gemeenschap, het milieu,… zouden ook de kwetsbaarste bevolkingsgroepen betrokken kunnen worden. Dat dit mogelijk is en goed werkt illustreren andere lokale munten zoals de Gentse Torekes. Ook zijn er in Bristol geen criteria van wat winkels die de lokale munt gebruiken mogen verkopen – op die manier steunen Bristol Pounds waarschijnlijk onrechtstreeks toch multinationals, als je er bijvoorbeeld Coca-cola mee koopt in de lokale pub. Maar complementaire munten zoals de Bristol Pound die los van het internationaal geldsysteem bestaan en altijd lokaal herinvesteerd worden zijn zeker een stap in de goede richting voor de broodnodige ecologische en sociale transformatie van onze economie.